کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : مهدی شریف زاده     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن     قالب شعر : غزل    

گلو و آن بدنی را که مصطـفی بوسید            به قـتـلگـاه لبِ تیـر و نـیـزه‌ها بـوسـید
فقط نه نیزه و
شمـشیرها سلامش کرد
            که سنگ و چکمه و چوب و لبِ عصا بوسید


و حَنجری که بر آن جای بوسۀ زهراست            چه قدر خنجرِ این شمرِ بی‌حـیا بوسید
نه یک دو مـرتـبه،
هر دوازده بـارش
            چه قدر مُمتـد و طولانی از قـفا بوسید
در ازدحام و شلـوغی و
رفت و آمدها
            ضـریخ جـسمِ تو را سِیلِ ردپـا بـوسید
نمـانـده در
بـدنت جـای سـالـمی دیگـر
            چگونه می‌شود آخر کمی تو را بوسید

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : یوسف رحیمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

تا باز کرد در دل روضه لهـوف را            در خـون تـپـیده دیـد تمام حروف را

می‌دیـد واژه‌هـا همه فـریـاد می‌زنـند            داغی عـظیم و مرثیه‌های مخوف را


می‌دیـد تیـرها که نـشـانه گـرفـتـه‌اند            خـورشـید چـشـم‌های امـام رئوف را

آمـادۀ هــجـوم بـه قـلـب مـطـهــرش            پُر کرده‌اند نیـزه به نیـزه صفوف را

این دشنه‌های تشنه به تصویر می‌کشند            بر مشعر الحرام گـلـویش وقـوف را

انگـار از ضریح تـنـش باز می‌کـنند            با نعـل‌های تـازه دخـیـل سـیـوف را

: امتیاز

ذکر مصائب عصر عاشورا و قتلگاه سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : رضا ملایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

نـام حـسین بـردم و عـالـم صفا گرفت            از خـانـۀ کـریم، سـلـیـمـان بهـا گرفت

منت گذاشت بر سر نوکر که در ازل            خاک اضافه‌ای صله داد و گدا گرفت


ما را علی برای حسینش خریده است            شکـر خـدا که دست گـدا، آشـنا گرفت

گرچه برای عـشق تو مَحرم نبـوده‌ایم            از مـرهم نـگـاه تو دل‌ها شـفـا گـرفت

مـولا به محـضرت کم ما و کـرامـتت            شاید شد و ز مرحمـتت کـربلا گرفت

حالا که صحبت از حرم و کربلا شده            قـلبـم به یـاد کـشـتۀ دشـت بـلا گـرفت

از ساعتی که جسم حـسین ناتـوان شد            چشمش میان گودی و خیمه خطا گرفت

گـرگـان به نیت حـرم و غـارت آمدند            چـشم حـرام خـیـمـۀ خـون خدا گرفت

حـال مـخـدرات حــرم بـی‌قــرار شــد            دور و بر خـیام حـسین بی‌حـیا گرفت

گـودال و خـیمه و طپش قـلب کودکان            زینب میان گودی و خیمه عزا گرفت

وَ الشِّمْرُ جالِسٌ” دل زینب کـباب شد            خنجـر حیا نکرد سر او از قـفا گرفت

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : محمود تاری نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

میان عرش و زمین این چنین طنین افتاد            «بلند مرتبه شاهی ز صدر زین افتاد«

نه روی خار زمین پیکرش به خون غلتید            به روی خـاک سـتم روی نـازنین افتاد


ز صدر زین، چه بگویم که با رخ گلگون            به موجی از یم خون خاتم و نگین افتاد

نـدارد او بـجـز از تـیـغ قـاتـلـش یـاری            به قـتـلگـاه بـلایـی که بی‌مـعـیـن افـتـاد

بریخت خون جبینش به روی لب‌هایش            چو راه تـیـغ ستـمگر بر آن جـبین افتاد

گرفت ظلـمت هـستی دوبـاره عـالـم را            چراغ چشمۀ عرشی چو بر زمین افتاد

تـنـش ز تـیـغ سـتـم پـاره پـاره گـردیده            ز پـاره‌های تنـش رخـنه‌ها به دین افتاد

تـمام گـلـشن عـمرش خزان شده، یعنی            به زیر حـنجره، شمشیر لاله چین افتاد

هـزار و نُهـصد و پنجـاه زخـم او یعنی            ورق ورق به زمین مصحف مبین افتاد

تمام غـربت او را نموده حس «یاسر»            به روی خاک عزایش چو دل غمین افتاد

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

تشنگی مثلِ غباری شد توانش را گرفت            بی‌رمق شد چشم‌ها،اشکِ روانش را گرفت

تا فرو شد نیزه در حلقش، دلِ زهرا شکست            ناله‌هایِ مادری گویا که جانش را گرفت


یا بُنّی” شد پراکـنده به هر جایِ جهان            این ندا در قتلگه خیلی امانش را گرفت

لعـنتِ هفـت آسمان بر کـینه‌توزیِ سنان            نیزه‌ای زد بر گلو و خون دهانش را گرفت

حرمله پرتاب کرد از چلّه‌اش تیرِ سه‌پر            قلبِ آقا این طرف ضربِ کمانش را گرفت

از رویِ مرکب زمین افتاده با حالِ خراب            ذکر یا اللّه و یا مـنّان زبانـش را گرفت

شیعیانش را دعا می‌کرد در گودالِ خون            این دعایِ خاص قلبِ مهربانش را گرفت

صورتش بر خاک بود و گاه می‌گفت العطش            تشنگی مثلِ غباری شد توانش را گرفت

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با برادر در هنگام وداع

شاعر : رضا دین پرور نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : مثنوی

بعد یک عمر که با بودن تو سر کردم            حـال باید تک و تنهـا به حـرم برگردم

من به لبخـند سرِ صبح تو عـادت دارم            پس نخور غصه شبیه تو رشادت دارم


من بمـیرم اگر این عشق هـلاکـم نکـند            سایـه‌ات را ز سـرم کاش خدا کم نکند

دشـمـنت از دل گـودال اگر زد سـنگـم            تو بمان خیمه خودم می‌روم و می‌جنگم

با تو هستم پسر فاطمه! خواهش کردم            از کنارم نرو مثل همه! خواهش کردم

طاقـتم نیست ببـیـنم سـرت افـتاد زمین            اینقـدر آه نکـش، خواهـرت افتاد زمین

خواهرم، عاطـفۀ خواهریم را چه کنم؟            پـیـرهـن بـافـتـۀ مـادریـم را چـه کـنـم؟

دیدم از دور کسى چکمۀ خود پا می‌کرد            زیر حـلقـوم تو را شـمر تماشا می‌کرد

حاضرم رو بزنم، چنگ به رویت نزنند            موى خود را بکنم، پنجه به مویت نزنند

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام و عصر عاشورا

شاعر : رضا دین پرور نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : مثمن

دردا که درد و مـاتم تو بی‌طـبیب ماند            در گـوش پـاره، نـالـۀ امن یجـیب ماند
وقتی که شعله‌های تو در سینه گُر گرفت            از داغ عـشق، بر دل عـالم لهیب مـاند


ای راوی حـمـاسۀ سـرهـای سـربـلـند!            تنها حکـایتی ز تو از بـوی سیب مـاند

مبـهـوت مـانـده چـشم ترم بر نگـاه تو
پـر مـی‌زنـد دلــم بـه دم قــتــلـگــاه تو

ســربـاز کـرده عــقـدۀ دیــریــنـۀ دلـت            ای پـاره پـاره‌تـر بـدنـت از حـمـایـلـت
سنگ صبور، آیۀ مستورِ غرقِ خـون!            گویا نـشـسـته مـادرت اینـجـا
مـقـابـلت
شـد
سـیـنـۀ غـیـور تو سـیـنـای انـبـیـاء            آن سـیـنۀ شـکـسـته به دسـتـان قـاتـلت

شد خـشک‌تـر لب تو ز خاک کـویرها
شد پـیکـرت ردیفِ سنـان‌هـا
و تـیـرها

ای کاش، رنگ آیـنه زنگـار می‌گرفت            ای کاش، روز همچو شب تار می‌گرفت
کم کم شفق، به مغرب سرها رسیده بود            وقتی که شعـله دامن بیـمـار می‌گـرفت
حال عقیله بسکه زمین خورده، گشته بود            چون بانوئی که دست به دیوار می‌گرفت

بر گوش می‌رسید کـماکان صدای تـیغ
پیـراهنی دریده شد از ضربه‌های تـیغ

بـاران تـیر بـود و فـضا غرق دود بود            بر روی خاک، تشنه‌لبی در سجود بود
وقـتـی به نـیـزه
رفـت سـر سـربـدارها            دیگـر رخ رقـیـه و زیـنـب کـبـود بـود
رو سوی شام و کوفه روان بود روی نی            ماهی که مـقـتدای مسـیح و یـهـود بود

از گیر و دار شورِ اذان‌ها، اقامه رفت
جسم حـسین مـاند ولیکـن عمامه رفت

: امتیاز

زبانحال سیدالشهدا علیه‌السلام در وداع با حضرت زینب سلام الله علیها

شاعر : مجید رجبی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

با سرشكت شد دلم در بین مژگانت اسیر            بیش از این با اشك بر من راه میدان را مگیر

خوب می‌دانم كه قبل از رفتنم جان می‌دهی            رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر ضمیر


خواهرا در پیش چشمانم به خود لطمه مزن            ای گل روی تو نازكتر ز گلبرگ حریر

خواهشی دارم بیا و بر غم من صبر كن            راه را بگشا به رویم سد مكن برمن مسیر

لحظه‌های آخر است و مادرم چشم انتظار            سینه‌ام تنگ است خواهر لحظه‌ها دیر است دیر

پیش پای مركـبم كمتر بزن بر سیـنه‌ات            دور كن از پیش چشمان من این طفل صغیر

مـی‌روم امـا پـریـشـانـم پـریـشـان تـوأم            بیش از با اشك بر من راه میدان را مگیر

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها با برادر در هنگام وداع

شاعر : سید هاشم وفایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

سخت است بهـر من که برادر نبینمت            می‌میـرم از فـراق رخـت، گر نبینمت

آرام جـان من، کـمی آهـسـتـه‌تـر بـرو            بگـذار تا که خـسـته، مـکّـدر نبـینـمت


کـردم هـمـاره زمـزمـه امن یجـیب را            تا یک نفس شکسته و مضطر نبینمت

یک دم چـگـونـه زنده بـمـانم بدون تو            دیگـر چگـونـه این دم آخـر نـبـیـنـمت

فیض زیـارت تو به هر کس نـمی‌رسد            حیف است ای حـسین، مکّـرر نبینمت

ای‌کاش عمر من بسر آید که این چنین            تنهـا به پیـش این همه لـشگـر نبـینمت

ای‌کاش من به جای تو پرپر زنم، ولی            هرگز به خاک غـمـزده پـرپـر نبینمت

کـردم دعـا بـرای توای آفـتـاب عـشق            تـا زیر ابـر نـیـزه و خـنـجـر نبـینـمت

پیش از شهادتت تو دعا کن که بعد تو            من غـرقـه خـون برابر مادر نبـیـنمت

ای سـرو سـرفـراز، به گودال قـتلگـاه            ای‌کاش من بـمـیرم و بی‌سـر نبـیـنمت

خون گریه کن «وفایی»ازاین درد جانگداز            هرگز بدون چـشم ز خون تر نبـیـنمت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن داستان بوسیدن گلوی سیدالشهدا توسط حضرت زینب و ... حذف شد! این قصه برای اولین بار در قرن چهادرهم در کتاب تذکرة الشهداء حبیب الله کاشانی بدون هیچ سندی جعل شده است، محققین و علمل کتاب تذکرة الشهدا را به دلیل ذکر مطالب نامستند جزء کتب تحریفی معرفی کرده اند

برگرد سوی خـیمه که بوسم گلوی تو            تـرسـم روی ز پـیـشم و دیگـر نبینمت

مدح و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : سید محمد حسینی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

دنیـا تو را به لحـظه تقـدیـر می‌کـشید            انگـار خـط به آیـه تطـهـیر می‌کـشـید
زیباترین و زشـت‌ترین شکـل را خدا           
در صحنه‌ای عجیب به تصویر می‌کشید


با یک سه شعبه قلب شما پاره‌پاره شد            آقا شمـا چرا ز کـمـر تـیـر می‌کـشید؟
انقدر تیر و نـیزه به جـسمت زدند که            با هر نفـس تـمـام تنت تـیـر می‌کـشید

با صبر و حوصله به تنت زخم می‌زنند            جوری که کشتن تو به تاخیر می‌کشید

قـرآن کـامـلی تو و ای خاک بر سرم            کـار تو آیـه آیـه به تـفـسـیر می‌کـشـید

با قصد قرب جسم تو را مثله می‌کـنند            گویی کسی به قتل تو تکـبیر می‌کشید
وقتی که شرم بوسه به خنجر رسیده بود            قـاتل برای ذبـح تو شمـشـیر می‌کشید

طفـلان بی‌پـنـاه تو را با تمـام بـغـض            دارد کسی پس از تو به زنجیر می‌کشید

: امتیاز

ترسیم وقایع عصر عاشورا و رزم و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : ناصر زارعی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : مثنوی

کم کم غروب روز عطش شد به کربلا            هر لحظه شد فزون غم غربت به نینوا

یـاران یکی یکی هـمگی پـر کشیـده‌اند            لب تـشـنه بر وصـال الـهـی رسـیده‌اند


از داغ هر کدام جگرخون و دل غمین            بنـشـسـتـه بود بر دل شه تـیـر آتـشـین

هر داغ بر امـام چنان داغ اکـبر است            بر هر شهید هم پدر و هم برادر است

از داغ جون و حُر و وهب های لشگرش            آن گـشـته بر امـام که از داغ اکـبـرش

هـفتاد داغ و یـک دل تـنـهـا نـمی‌شـود            این خـیل داغ ها که به دل جا نمی‌شود

از یک طرف این همه داغ کمر شکن            از یک طرف اهل حرم غرق در محن

لب تشنه و غریب و جگرخون و بی‌دفاع            این حال خیمه‌هاست که باید کند وداع

لرزید ناگهان همۀ عرش حق به هوش            هَلْ مِنْ مُعِینِ خون خدا می‌رسد به گوش۱

هَلْ مِنْ مُعِینْ بهـانـۀ آن مـلجـاء حـیات            تا همچو حُر، کسان دگر را دهد نجات

آیـا کـسـی بـرای ثـوابـی در ایـن مـنـا            گــردد مــدافــع حـرم خــتـم الانــبـیـا؟

آیا کسی بود که در این دشت پُـر بلا؟            بهر رضای حق شود این لحظه یار ما؟

هَلْ مِنْ مُـغِـیثِ یَـرْجُـو الَی الله شد بلند            تا بلکه عـده ای برهـاند ز جهـل و بـند

از این نـدا به خـیـمه رسد داغ دیگری            اهـل خــیـام را بـه دل افـکــنـده آذری

داغی که بر زمین و زمان لرزه افکند            حتی شرر به کـودک گـهـواره می‌زند

با گریـه بر نـدای پـدر می دهد جـواب            بـا شـیــوۀ تـلــظی اش از دامـن ربـاب

کای جان عالـمین، پدر گرچه اصغرم            کـوچکـتـرین مـدافـع دین، ذبـح اکـبرم

از خیمه پر کشید و به دست پدر رسید            ناگه به تیر حرمله او هم بخـون طپـید

شد تازه داغ محسن و هم داغ مادرش            پاشید سمت عرش خدا خون اصغرش

گفتا به سوز دل که در این محضر خدا            آسـان بُـود تـحمـل ایـن داغ پُـر بـهـا۲

شد دفن پشت خیمه، مبادا که مادرش۳            بیند ز طفل تشنه لب خویش حنجـرش

هـفـتاد داغ دیـده و این داغ برتر است            این داغ اصغرش بخدا زخم اکبر است

خاکم به سر چسان کنم این غصه را بیان            زیرا که نیست در دل من اینـقدر توان

دیگر نمانده چاره، دگر وقت رفتن است            تنها حسین مانده و این خیل دشمن است

با سوز دل برای وداعـش کند خـطاب            زینب، سکینه، فاطمه، کلثوم یا رباب۴

شد لحـظـۀ جـدایی و من هم دگـر روم            تـا جـام آخـریـنِ بـلا را بـه سـر کـشـم

آمــاده بـلا بـشـویـد؛ وقـت ابـتلاسـت۵            زین پس دفاع دین خـدا در یدِ شماست

گـشتند جمـلگی به فـغان با دلی غـمین            اما سـکـیـنـه بود وداعـش صد آتـشـین

گفت ای غـریب تـشنه لب دشت کربلا            تسلـیم مرگ گشته ای از جور اشقـیا؟۶

اصلا پـدر بـیـا بـرویم شـهـر جـدمـان            جان سکـینه‌ در دل این دشت غم نمان

گـفتا پدر به دخـتر خود با دلی حـزین            با اشک خود دلم تو مسوزان بیش از این

ای وای مـن رسـیـده زمـان وداع یـار            زینب به داغ هـجـر بـرادر شده دچـار

آخر چـسـان نـظـاره کـنـد تا بـرادرش            تن در دهـد به تـیـغ عـدو در برابرش

بر پا شده قـیـامتی از حـال خـواهرش            دست حـسـیـن و دامـن امـداد مـادرش

تا که شود وداع مـیـسر به صـد محـن            زینب صبور باش و دگر بر رخت مزن

خون بارد از وداع برادر به هر دو عین            صد بار مُرد و زنده شد از غربت حسین

زان پس حـسین گـفت بیاور برای من            آن یـادگـار مـادرم، آن کهـنه پـیـرهـن

بر دست باف مادر خود فکر چاره کرد            پیراهنش به خنجر خود پاره پاره کرد

تا شایـد از چـپـاول دشـمن شـود امـان            اما نشد؛ چسان کنم این غصه را بیان۷

تنهـا امام مـانـده و قـومی حـرام‌خـوار            یک تن غریب و بی‌کس و این خیل نیزه‌دار

این پـور مرتضی و یـد الله دیگر است            دشمن هم آگه اینکه علی را برابر است

بنشست بر بُراق که معراج پیش روست            هان دل سپار این رجز هاشمی اوست

من پـور مـصطـفـیایم و فرزند کـوثرم            فخرم همین بس است که فرزند حیدرم

جــدّم بـود نـبـی خــدا؛ ایـن سـعــادتــم            همچون نـبـی چـراغ و نـشـان هـدایـتم

قرآن به شأن ما شده نازل دراین جهان            یعـنی منم نـشـان سعـادت به هر زمان

من موجـبـات ایـمـنـی از خـشم داورم            در روز حشر ساقی آن حوض کوثرم

یاران من به روز جزا جمله رسـتگار            چونان که دشمنان همگی زار و شرمسار۸

جانم فدای آنکه رجـز خـوانیش چـنین            از باب رحمت است و هدایت برای دین

می‌خواست آن خدای کرم، آخرین نفس            بیرون کشد ز آتش دوزخ دوباره کس

امـا چه سـود پـاسـخ این رحـمـت خـدا            شمشیر بود و تیر و کمان بود و نیزه‌ها

ناچار حمله کرد بر آن جـمع بی‌شـمار            گردد عدو ز رزم علی وار؛ تار و مار

یاد عـلی و خـنـدق و عَـمْـرِبْنِ عَـبْد وَد            با حمله‌اش به دشمن خونخوار زنده کرد

خـیـبـر دوبـاره یـاد هـمه آمـد و عـلـی            مرحب به زیر تیغ حسین می‌رود بلی

دشتی که پُر شده ز کماندار و نیزه‌دار            چون تیر جان خود زده در چلۀ فرار۹

نــاگــاه ابـن سـعــد زنــا زاده زد نــدا            این است آن یـلی که بود پور مرتضی

تنها نمی‌توان که به رزمش دمی روید            باید که جمله مـتحد و حمله‌ور شوید۱۰

باران تیـر و نیزه و شمـشیر شد روان            جایی نمانده سالم از آن جسم نیمه‌جان

می‌دید از عـطش چـو مـه آلـود آسمان            چون چوب خشک گشته زبانش در آن میان

ناگاه جـمـع دیگـری از خـیـل ناکـسان            با قصد حمله گشته سوی خیمه‌ها روان

او غـیرت الله است؛ نباشد در او توان            بیـنـد چـنین جـفـای بزرگی ز دشـمنان

در شط خون نشست و بر آن قوم بی‌حیا            با صوت مرتضایی خود زد چنین نـدا

کای کافـران بزدل؛ اگر نیست دیـنتان            آزادگی کـنـیـد و نـجـنگـیـد بـا زنان۱۱

در این مـیان حـریف شما یک تـنه منم            هر چـند سـی هـزار بود خـیـل دشـمنم

تنها غریب و تشنه و مجروح زخم کین            در رزم سـی هـزار نفـر دشـمن لعـین

با تیغ و تیر و نیزه و شمشیر و سنگ و چوب            کردند حمله بر شه خوبان در آن غروب

تنهاتر از همیشه و عطشان‌تر از کویر            بی شک قتیل روز سقیفه است یا غدیر

زخم تن مطـهـرش از حـد شده فـزون            خاکم به سر که قتلگهش گشته شط خون

زخمیّ تیر و نیزه و شمشیر و سنگ‌ها            هر کس ز ره رسیده زده ضربه از جفا

ناگاه عـرش حـق ز جـفا بر زمین فتاد            از روی اسب خـون خدا بر زمین فتاد

با زین واژگون و سر و یال خون نشان            اسبش به سوی خیمه شده با فغان روان

تـا آتـشـی دوبـاره به قـلـب حــرم زنـد            اهـل خـیـام را خـبـر از حـال شه کـند

از خـیمه زینب آمد و در قـتـلـگاه دیـد            تیر سه شعـبه قلب امامش ز هم دریـد

راهـی نـمـانـده تا که کـنـد یـاری امـام            ناچار رو به سوی به عدو با غمی تمام

کای ابن سعد این بودت دین؟ کنی نگاه؟            اینگـونه ظالـمانه کـنند قـتـل جـان شاه

با سوز دل صدا زده بر خـیل دشمنان            نَبْوَد یکی منصف و مسلم به جمعتان؟

اما جـواب زیـنب کـبـری در آن مـیان            دادی به تیر و نیزه و شمشیر با سنان۱۲

شـد قـتـلـگـاه؛ مـذبـح آن رحـمـت خـدا            خنجـر به دست می‌رود ابلـیس در منا

شد هـول رستخـیز؛ اذ الـشّـمس کوّرت            بـایـد شـود جــبـال ز داغ تـو سـیـّـرت

دریا پُـر تـلاطم از این داغ و سجّـرت            جـان هـای عـالـمـین ز داغ تو زوّجـت

زین غـم تـمام عـالم هـستی دریـده شد            بـادی سیاه و سـرخ به دنـیا وزیـده شد

شد آسمان تیره و تار و بخـون نشست            گویی تمام عرش الهی ز هم گسست۱۳

جبریل صیحه می‌زند از این غم عظیم            مـادر ز عرش آمد و شد در مـنا مقـیم

زین داغ بس گران کمر مصطفی شکست            قـلب ملائک و کـمر مرتضی شکست

تنها، غریب، بی‌کس و عطشان و جان نثار            دشمن پی جنایت و او مست وصل یار

خورشید دین به روی زمین پاره پاره شد            حـتـی دل خـدا، بـخـدا پُــر شـراره شد

خاکم به سر چگونه دهم شرح قتل شاه            قرآن ورق ورق شده در عـمق قـتلگاه

سائل بس است شرح غمش هان خموش باش            والشمر جالس ... ز امامت به گوش باش

: امتیاز
نقد و بررسی

۱ ـ امام علیه‌السلام  قبل از نبرد برای آخرین بار رو به دشمنان كردند و اینگونه استغـاثه فرمودند: هَلْ مِنْ ذَابٍّ يَذُبُّ عَنْ حَـرَمِ رَسُولِ اللَّهِ؟ آيا كسي نيست از حرم رسول خدا  دفاع كند؟ هَلْ مِنْ مُوَحِّدٍ يَخَافُ اللَّهَ فِينَا؟ آيا خدا پرستي در ميان شما نيست كه در مورد ما از خدا بترسد؟ هَلْ مِنْ مُغِيثٍ يَرْجُو اللَّهَ بِإِغَاثَتِنَا؟ آيا دادرسی نيست كه به اميّد ثواب الهی به داد ما برسد؟ هَلْ مِنْ مُعِينٍ يَرْجُو مَا عِنْدَ اللَّهِ فِي إِعَانَتِنَا؟ آيا ياری كننده‌ای نيست كه به اميّد آنچه نزد خداست ما را ياری بدهد؟  الفُتـوح ج ۵ ص ۱۱۵؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۳۶؛ اللهوف ۱۰۲؛ مُثیرُالأحْزان ۲۵۰؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج ۲ ص ۳۱۴؛  بحـارالأنوارج ۴۶ ص ۴۵؛ جلاءالعیـون ۵۷۴؛ منتهی الآمال ۴۵۸؛ نفس المهموم ۳۰۶؛ مقتل مقـرّم ۲۴۶؛  قمقام ۴۴۸؛ ناسخ التّواریخ ۴۸۷؛ وقـایع الأیام ۴۳۹؛  مقتل جامع ج ۱ ص ۸۵۶ .

۲ـ اباعبدالله علیه‌السلام به حضرت زينب (سلام الله علیها)  فرمودند: کودکم را بگیر و سپس دو دست مباركشان را زير گلوي اين طفل گرفتند و دست‌ها از خون علی اصغرعلیه‌السلام   پر شد و آن گاه خون‌ها را به آسمان پاشيدند و فرمودند: هَوَّنَ عَلَيَّ مَا نَزَلَ بِي أَنَّهُ بِعَيْنِ اللَّهِ. در پيشگاه خدا اين مصيبت‌‌ها برای من آسان است، چرا كه خداوند آن را مي‌بیند. تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۴۸؛ تاریخ یعقوبی ج ۲ ص ۲۴۵؛ مقاتل الطالبیین ۹۵؛ الفتوح ج ۵ ص ۱۱۵؛ الارشاد ج ۲ ص ۱۶۱؛ الاحتجاج ج ۲ ص ۹۹؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۳۷؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۸۶؛ تاریخنامه طبری ج ۴ ص ۷۱۰؛ الطبقات الکبری ج ۵ ص ۱۰۱؛ روضة الواعظین ۳۰۹؛ اللهوف۱۰۲؛ مُثیرُالأحْزان ۲۵۱؛ کَشف الغُمَّة ج ۲ ص ۲۰۰؛ إعْلام الوَری ۳۴۷؛ البِِدایَةوالنَّهایة ج ۸ ص ۱۸۶؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج ۲ ص ۳۱۴؛ جلاءالعیون ۵۷۴؛ بحارالأنوارج ۴۵ ص ۴۶؛  منتهی الآمال۴۵۹؛ نفس المهموم ۳۰۶؛ مقتل جامع ج ۱ ص ۸۵۴

۳ـ بر پایه روایات معتبر از کتب دسته اول تاریخی، امام علیه‌السلام پس از شهادت علي‌اصغر در پشت خیمه‌ها با غلاف شمشير، قبر كوچكی كندند و او را دفن کردند الاحتجاجج ۲ ص ۹۹؛ الفُتوح ج ۵ ص ۱۱۵؛ کَشف الغُمَّة ج ۲ ص ۲۰۰؛ مقتل خوارزمی ج ۲ ص ۳۷؛ جلاءالعیون۵۷۴؛ بحارالأنوارج ۴۵ ص ۴۹؛ قمقام ۴۵۷؛ منتهی الآمال ۴۵۹؛ مقتل امام حسین ۱۷۰؛ نفس المهموم ۳۰۷؛  مقتل جامع ج ۱ ص۸۵۷

۴ ـ سیّدالشهدا علیه‌السلام با نوائی جانسوز و غریبانه با اهل خيام این‌گونه وداع کردند: يَا سُكَيْنَةُ يَا فَاطِمَةُ يَا زَيْنَبُ يَا أُمَّ كُلْثُومٍ! عَلَيْكُنَّ مِنِّي السَّلَام. ای سكينه، ای فاطمه، ای زينب، ای كلثوم! من هم رفتم، خدا حافظ . بحارالأنوارج ۴۵ ص ۴۷؛ جلاءالعیون ص۵۷۵؛ منتهی الآمال ص۴۵۶؛ نفس المهموم ص ۳۰۳؛ وقایع الأیام ص ۴۵۷؛ مقتل امام حسین ص ۱۸۲؛ ناسخ التّواریخ ۴۸۹؛ مهیج الأحزان ص ۵۰۲؛ دمعة الساکبه ص ۴۲۸

۵ ـ امام علیه‌السلام در اين وداع، ضمن توصیه مجدّد به شکیبایی درمصائب فرمودند:اَستَعِدُّو لِلبَلاء؛ خودتان را براي سختي‌‌ها و بلا و مصیبت آماده كنيد و چادر‌ها را بر سر گیرید ...  مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۳۹؛ جلاءالعیون ۵۷۶؛ نفس المهموم ۳۱۲؛ مقتل مقرّم ۲۵۴؛ ناسخ التّواریخ ۴۹۹؛ وقایع الأیام ۴۶۹

۶ ـ حضرت سكينه جلو آمدند و عرض کردند: يَا أَبَهْ ! اسْتَسْلَمْتَ لِلْمَوْتِ؟ پدر جان آيا تسليم مرگ شدی؟ امام علیه‌السلام جواب دادند: كَيْفَ لَا يَسْتَسْلِمُ مَنْ لَا نَاصِرَ لَهُ وَ لَا مُعِين لَه! چگونه تسليم مرگ نشوم كه يار و معيني ندارم، پس به قضای الهی صبركنيد و شكوه نكنيد كه دنيا فاني وآخرت جاويدان و باقي است. سكينه عرض كردند: يَا أَبَهْ ! رُدَّنَا إِلَى حَرَمِ جَدِّنَا؛ بابا ! ما را به حرم جدّمان (مدينه) برگردان. امام سکینه را به سینه چسبانده و اشکشان را پاک کردند و ضمن آرام کردن او فرمودند: ای سکینه! بدان‌ که پس از من گریه‌ات بسیار است، پس تا جان در بدن دارم با اشک‌هایت دلم را مسوزان مناقب آل ابی طالب ج ۴ ص ۱۱۰؛ نفس المهموم ص ۳۰۳؛ وقایع الأیام ص ۴۵۷؛ مقتل امام حسین ص ۱۸۲؛ ناسخ التّواریخ ۴۸۹؛ مهیج الأحزان ص ۵۰۲؛ دمعة الساکبه ص ۴۲۸؛ مقتل جامع ج ۱ ص ۸۲۵ .

۷ ـ  امام علیه‌السلام به خیمه‌ها برگشتند و قبل از وداع پایانی فرمودند: ابْغُوا لِي ثَوْباً لَا يُرْغَبُ فِيهِ أَجْعَلْهُ تَحْتَ ثِيَابِي لِئَلَّا أُجَرَّدَ مِنْه؛ لباسی برايم بياوريد كه كسی رغبت نكند آن را بدزدد؛ مي‌‌خواهم زير لباس‌هايم بپوشم. شلواری برای حضرت آوردند كه كوچك و تنگ بود و امام علیه‌السلام فرمودند: لَا ذَاكَ لِبَاسُ مَنْ ضُرِبَتْ عَلَيْهِ الذِّلَّة نه اين لباس را نمي‌خواهم؛ لباس ذلّت است. لباس دیگری آوردند و حضرت با خنجر چند جای آن را سوراخ کردند که کسی رغبت به دزدیدن آن نکند و آن را در زیر لباس‌هایشان پوشیدند  بعد از پوشیدن آن زیرجامه، امام پارچه دست بافی طلب و آن را هم پاره کردند و به تن پوشیدند تا شايد بعد از شهادتشان كسی رغبت نكند این‌ها را بدزدد تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۱؛ الارشاد ج ۲ ص ۱۶۶؛الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۸۹؛ اللهوف۱۰۸؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۰۹؛ تاریخِ حَلَبْ  ۱۳۱؛ تاریخ دمشق ج ۱۴ ص ۲۲۱؛  بحارالأنوارج ۴۵ ص ۵۴؛  منتهی الآمال۴۶۶؛ نفس المهموم ۳۱۷؛ مقتل مقرّم ۲۴۷؛  قمقام ۴۵۵؛مقتل جامع ج ۱ ص ۸۵۱  

۸           أَنَا ابْنُ عَـلِيِّ الطُّـهْرِ مِـنْ آلِ هَـاشِمٍ             كَـفَانِـي بِهَذَا مَفْـخَـراً حِـیـْنَ أَفْـخَـرُ

وَ جَدِّي رَسُولُ اللَّهِ أَكْرَمُ مَنْ مَـضَى             وَ نَحْنُ سِرَاجُ اللَّهِ فِي الْخَلْقِ نَزْهَرُ

وَ فَـاطِـمُ أُمّـِي مِـنْ سُـلَالَـةِ أَحْــمَــدَ             وَ عَمِّي يُـدْعَى ذَا الْجَنَاحَيْنِ جَعْـفَرُ

وَ فِــيـنـَا كِـتَـابُ اللَّهِ أُنـْـزِلَ صـَـادِقـاً             وَ فِينَا الْهُدَى وَ الْوَحْيُ بِالْخَيْرِ يُذْكَرُ

وَ نَـحـْـنُ أَمَـانُ اللَّهِ لِـلـنّـَاسِ كُـلِّـهِـمْ             نُـسِـرُّ بِـهَـذَا فِـي الْأَنَـامِ وَ نَـجْـهَــر

وَ نَحْنُ وُلَاةُ الْحَـوْضِ نَسْقِي وُلَاتَنَـا             بِكَـأْسِ رَسُولِ اللَّهِ مَـا لَـيْسَ يُنْـكـَرُ

وَ شِیـْعَـتُـنا فِی النّاسِ أَكْـرَمُ شِیـعَـةٍ             وَ مُبـْغِـضُنَـا يَـوْمَ الْـقِـيَـامَةِ يَـخْسَر

۱. من پسر على هستم كه طيّب و طاهر و از آل هاشم است. همين موضوع هنگام فخركردن براى من كافى خواهد بود. ۲. جدّم فرستاده خدا، بهترين مردم است و ما چراغ‌‌های روشن خدا در زمينيم. ۳. مادرم فاطمه(سلام الله علیها) از سلالة احمد است و عمویم جعفر، صاحب دو بال در بهشت است. ۴. در شأن ما قـرآن به راستي نـازل شده و در باره ما هدايت و وحی به نيكی ياد مي‌‌کند. ۵ . ما موجب ايمني از عذاب براي مردم هستيم و گاهي آشكار و گاهي پنهان آن را بيان مي‌‌كنيم. ۶. اختيار حوض كوثر با ماست و با جام رسول خدا دوستانمان را سيراب مي‌‌كنيم و اين انـكارکردنی نيست. ۷. پيروان ما در ميان مردم گرامي‌ترين پيروان و دشمنان ما روز قيامت زيانكارند؛ خوش به حال بنده‌ای كه پس از مرگ ما را زيارت كند کَشف الغُمَّة ج ۲ ص ۱۹۰؛ الاحتجاج ج ۲ ص ۱۰۲؛ الفُتوح ج ۵ ص ۱۱۶؛  مُثیرُالأحْزان ۲۶۱؛ مقتل خوارزمی ج ۲ ص ۳۷؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج ۲ ص ۳۱۶؛ بحارالأنوارج ۴۵ ص ۴۹؛ نفس المهموم ۳۰۹؛ وقایع الأیام ۴۶۳؛ مقتل جامع ج ۱ ص ۸۵۹.

۹ـ حُمَيْد بْنِ مُسْلِم وقایع نگـار لشکر عُمَرِبنِ سَعد می گوید: به خدا قسم! هیچ مرد گرفتار و مغلوبی را هرگز نديدم كه فرزندان و خاندان و يارانش كشته شده باشند امّا دلدارتر و پابرجاتر از آن بزرگوار باشد. با وجود دیدن داغ‌های فراوان و سنگین و زخم‌های فراوانی که برداشتند، خم به ابرو نیاوردند؛ کوچک‌ترین تـزلزلی نداشتند بلکه با شجاعت و شهامت تمام به هر طرف حمله مي‌‌كردند و همه پا به فرار مي‌‌گذاشتند و كسی جرأت نمي‌كرد در مقابل ایشان بايستد تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۱؛ الارشاد ج ۲ ص ۱۶۷؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۳۸؛ الطبقات الکبری ج ۵ ص ۱۰۴؛ روضة الواعظین ۳۱۰؛ اللهوف۱۰۴؛ مُثیرُالأحْزان ۲۶۱؛ البِِدایَةوالنَّهایة ج ۸ ص ۱۸۸؛ تَجارِبُ الاُمَم ج ۲ ص ۸۰؛ بحارالأنوارج ۴۵ ص ۵۰؛  منتهی الآمال۴۶۰؛ نفس المهموم ۳۰۹؛ مقتل جامع ج ۱ ص ۸۶۶

۱۰ ـ سیّدالشهدا علیه‌السلام وقتی دیدند نصایح و کلام حقّشان در دل سنگین دشمن اثر نمی‌کند، به مبـارزه پـرداختند و به هركس که مي‌‌رسيدند او را به جهنّم مي فرستادند. يك مرتبه عُمَرِبنِ سَعد به خودش آمد و به لشکريانش فرياد زد كه وای بر شما، آيا مي‌‌دانيد با چه كسی مي‌‌جنگيد؛ اين فرزند آن پدری است كه شجاعان عرب و دليران روزگار را به خـاك هـلاكت افكنده؛ هيچ كس به تنهايی نمي‌تواند با او مقابله كند؛ همه لشکر با هم حمله كنید شايد بتوانيم از عهده‌اش برآييم! با اين دستور،  فوج عظيم و باران تيرها و نيزه‌‌ها بود كه به سوي امام روانه شد روضة الواعظین ۳۱۱؛ مناقب آل ابیطالب ج ۴ ص ۱۱۰؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج ۲ ص ۳۱۸؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۵۰؛ مقتل امام حسین ۱۷۸؛ جلاءالعیون ۵۷۵؛ منتهی الآمال ۴۶۱؛ نفس المهموم ۳۱۱؛  وقایع الأیام ۴۶۳؛ مقتل مقرّم ۲۵۲؛ مقتل جامع ج ۱ ص ۸۶۷

۱۱ ـ دشمن از هر حربه و حيله‌ای برای چیرگی بر امام استفاده مي‌‌کرد. امام علیه‌السلام دیدند كه شمر و عدّه‌ای درحـال حمله به خيمه‌‌ها هستند. رو به دشمنان كردند و فرياد زدند: وَيْلَكُمْ يَا شِيعَةَ آلِ أَبِي سُفْيَانَ ! إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ دِينٌ وَ كُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَكُونُوا أَحْرَاراً فِي دُنْيَاكُمْ هَذِهِ ! وَ ارْجِعُوا إِلَى أَحْسَابِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ عَرَباً كَمَا تَزْعُمُون؛ وای بر شما اي پيروان آل ابی سفيان! اگر دين نداريد و از قيامت نمي‌ترسيد، دست کم در اين دنيا آزاد مرد باشيد، پس به اصل خـودتان  برگرديد، اگر عرب هستيد تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۰؛  الفُتوح ج ۵ ص ۱۱۷؛  مقاتل الطالبیین ۱۱۸؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۸۸؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۳۸؛ اللهوف ۱۰۴؛ مُثیرُالأحْزان ۲۶۲؛ کَشف الغُمَّة ج ۲ ص ۲۳۱؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج ۲ ص ۳۱۸؛ بحارالأنوارج ۴۵ ص ۵۱؛ جلاءالعیون ۵۷۵؛ نفس المهموم ۳۱۱؛ منتهي الآمال ۴۶۲؛ مقتل امام حسین ۱۷۹؛ مقتل مقرّم ۲۵۷؛  وقایع الأیام ۴۶۵؛ قمقام ۴۵۳؛  مقتل جامع ج ۱ ص ۸۶۲

۱۲ ـ  حضرت زينب(سلام الله علیها) با دیدن جسارت‌هایی که به امام علیه‌السلام می‌شد دست بر سر گذاشتند و ناله زدند: « وَا أَخَاهْ وَا سَيِّدَاهْ وَا أَهْلَ بَيْتَاهْ لَيْتَ السَّمَاءَ أَطْبَقَتْ عَلَى الْأَرْضِ وَ لَيْتَ الْجِبَالَ تَدَكْدَكَتْ عَلَى السَّهْلِ.» ای وای برادرم، ای وای آقایم، ای وای همه خانواده‌ام! ای کاش آسمان بر زمین می‌افتاد؛ ای کاش کوه‌ها تکّه تکّه می‌شدند! سپس رو کردند به عُمَرِبنِ سَعد و فریاد زدند: يَا عُمَرُ! أَيُقْتَلُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ وَ أَنْتَ تَنْظُرُ إِلَيْه؛  وای بر تو اي عُمَرِسَعد! آيا اباعبدالله را مي‌‌كشند و تو نگاه مي‌‌كني؟ عُمَرِبنِ سَعد پاسخ نداد و به گزارشی اشک در چشمانش جاری شد؛ ولی روی خود را برگرداند. عقیله بنی‌هاشم خطاب به لشکریان اموی فرمودند: وَيْحَكُمْ ! أَ مَا فِيكُمْ مُسْلِمٌ ؟ واي بر شما! آيا يك مسلمان ميان شما مردم نيست؟ فَلَمْ يُجِبْهَا أَحَدٌ بِشَيْ‏ء؛ ولي هيچ‌كس پاسخشان را نداد  تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۲؛ اللهوف ۱۰۸؛ تَجارِبُ الاُمَم ج ۲ ص ۸۰؛ قمقام ۴۶۰؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج ۲ ص ۲۶۴؛ بحارالأنوارج ۴۵ ص ۵۴؛ جلاءالعیون ۵۷۳؛ نفس المهموم ۳۱۸؛ منتهي الآمال۴۶۶؛ مقتل امام حسین ۱۸۷؛ فیض العلام ۲۰۵؛  وقایع الأیام ۴۸۱؛  مقتل جامع ج ۱ ص ۸۶۸.

۱۳ ـ در لحظه يا بعد از شهادت حضرت، گرد و غبار شديدی برخاست و آسمان تاريك شد و باد سرخی وزيدن گرفت كه چشم، چشم را نمي‌ديد و بسیاری گمان كردند عذاب الهي نازل شده است الفتوح ج ۵ ص ۱۱۹؛ مقاتل الطالبیین ۱۹۹؛ اللهوف۱۱۳؛ أمالی صدوق ج ۳۱ ص ۱۶۸؛بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۵۷؛ جلاءالعیون ۵۷۹؛ منتهی الآمال ۴۶۷؛ نفس المهموم ۳۲۱؛ کبریت احمر ۱۳۲؛ قمقام۴۶۷؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۱۹۰ برای لحظاتی يا دقايقی هوا تاريك شد؛ گویی خورشيد گرفته بود، به گونه‌ای كه ستاره‌‌ها ديده شدند. از امام باقر روایت شده که هيچ سنگی را برنداشتند، مگر آن‌كه زير آن خونی سرخ و تازه بود  کامل الزیارات ۲۳۹؛ إعْلام الوَری ۳۱۴؛ الطبقات الکبری ج ۵ ص ۱۱۹؛ تاریخ دمشق ج ۱۴ ص ۲۲۶؛  تاریخ حلب ۱۶۹و۱۷۴؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۸۹ و۲۰۳؛ نفس المهموم ۳۲۵؛ قمقام ۵۰۲؛  کبریت احمر ۴۸۸؛ مقتل مقرّم ۲۷۵؛ مقتل جامع ج ۲ ص ۱۸۸و۱۹۵

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

سوخت از داغِ تو و غرق حرارت شده بود            پیشِ مادر به گلویِ تو جسارت شده بود

آسمان تیره شد و سخت زمین لرزه گرفت            شمر آن ثانیه که دست به کارَت شده بود


عرشِ حق را چه به هم ریخت «بُنیّ قَتلوک«            چونکه مکشوف‌ترین متن و عبارت شده بود

غرقِ خون! در دل گودال! غریب و تنها            خاکِ صحرا نگرانِ تو و یارت شده بود

سر و انگشتر و پیراهن و دستار و کفن            دست و پا می‌زدی و لحظۀ غارت شده بود

حرمله در پیِ گهـواره لـبِ خـیمه رسید            خیمه‌ها سوخت و هنگام شرارت شده بود

خیره شد سمتِ سرت زینبِ مضطر! ای وای            صحبت از بستنِ دستان و اسارت شده بود

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : محسن پالیزدار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

همچـنان دانهٔ اسـپـند که از جـوش افتاد           دخترت بی‌رمق و سوخته، خاموش افتاد

بسکه از صبح ز عطر شهدا مست شدی           پیکرت تنگ غروب است که مدهوش افتاد


ما نـدیـدیـم ولی عـمّـه پـیـاپـی می‌گـفـت           با سرِ زانوی خود، شمر به پهلوش افتاد

پشت پاخوردی و از پشت زمین افتادی           خواهرت چند قـدم آمد و بی‌هـوش افتاد

جگرت سوخت، دلم سوخت، حرم رفت به باد           یادگـاریِ تو در واقـعـه از گـوش افـتاد

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : قاسم صرافان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

آن تنـدبـاد تـیـر، بگـو با تنت چه کرد؟            با قـلبِ مثـل آیـنـۀ روشـنـت، چه کرد؟

وقتی که عرش را به تلاطم کشیده است            با ما، ببین که روضۀ افتادنت چه کرد


می‌گفت روضه‌خوان: که تنت غرق تیر بود            هر تیر، واژگون که شدی، با تنت چه کرد؟

افـتـادی و سه سـالـه خـبر دارد و خـدا            بر خاک، سنگ، با رخِ بی‌جوشنت چه کرد

انداخت این سه شعبه تو را، باغبان! ببین            با حلق نازکِ گل در گـلشنت، چه کرد

جان داد خواهرت، به خدا! تا که دید، شمر            با چکمه، در کشاکشِ جان دادنت چه کرد

ای بوسـه‌گـاه مـادر دریـا، گـلـوی تـو!            آن تیغ کُند، با رگ و با گردنت چه کرد

از حال رفت و بی‌رمق افتاد روضه‌خوان            دیگر نگفت از این‌که پس از کشتنت چه کرد

یا ایها العزیز! پس انگشترت کجاست؟            آن گله گرگ، با تن و پیراهنت چه کرد؟

لـرزیـد آسـمـان، چـو دویـدنـد اسـب‌ها            بر سینه زد رسول، مگر دشمنت چه کرد؟

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : غزل

زمـیـن یک آهِ شـعـلـه‌ور درآورد            غـمِ تـو اشـکِ پـیـغـمـبـر درآورد

تـنـت را تـیـربـاران کـرد و دیـدم            دوبــاره نــیــزه‌ای دیـگــر درآود


بـمــیـرد حـرمـلـه کـه بـا تـبـسّـم؛            سه شعبه زد به سمتت! پر درآورد

رسید و پیکرت را غرقِ خون دید            دلِ مـادر سر از محـشـر درآورد

یـکـی آورد بـا خـود نــعـلِ تــازه            یکـی پیـراهـن از پیـکـر در آورد

نشست و با غضب از دستت ای وای            هم انگشت و هم انگـشتر درآورد

نـمی‌دانم چه شد که خـنجـرِ شـمر            زد و از حـنجـرِ تو سـر درآورد!

: امتیاز

ذکر مصائب قتلگاه و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : عادل حسین قربان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : غزل

نـگـاهـش جـانـبِ گـودال بـرگـشت            پـرسـتـو بـی‌پـر و بی‌بـال برگـشت

نـــدارد فـــایــده، پــشــتِ بــــرادر            هر آنچـه می‌رود دنـبـال، برگـشـت


هـمـه بـا گـریـه از گـودال رفــتـنـد            ولی شمرِ لعین، خوش‌حال برگشت

و با یک تیغِ برّان، داشت می‌رفت            و خون می‌ریخت از چنگال، برگشت

نــمـی‌بُــرّد خــدا، بــا دسـتِ قــاتـل            سـرِ پـاکـش، زبـانـم لال بـرگـشـت

: امتیاز

ذکر مصائب رزم و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام ( قتلگاه)

شاعر : علی اصغر یزدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

روی جسمَش نیزه وتیر و سِنان افتاده بود            زیر خـنجر سرپـنـاه کـاروان افتاده بود

شمر، با چَکمه به روی سینه‌اش می‌ایستاد            در کنارش مادری قامت کمان افتاده بود


یـادگـار مـادر او را به غـارت بـرده‌انـد            جامۀ شاهی به دست این و آن افتاده بود

شمر از گودال بیرون آمد و از بخت بد            برق انگـشتر به چشم دشمنان افتاده بود

نعل‌ها طوری عمل کردند که از پیکرش            گوشۀ گودال قـدری استخوان افتاده بود

در نـگـاه تار او اهل حـرم می‌سوخـتـند            قـرعـۀ آتش به نـام کـودکـان افـتاده بود

روی نیـزه بـستـن سَر، کار آسانی نبود            از قضا این کار، دست کاردان افتاده بود

بارش ظلمت بیابان را به خون آغشته کرد            بر زمـیـن آیـات ناب آسـمـان افتاده بود

دخـترش کنج خـرابه ناگهـان تبخـال زد            چون که یاد ضربه‌های خیزران افتاده بود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل عدم رعایت توصیه‌های مراجع و علما؛ حذف شد

جای خود را با لَگَدهای سَنان تعویض کرد            خنجر کُندی که دیگر از توان افتاده بود 

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما به دلیل مستند نبودن داستان ساربان و مغایرت با روایات معتبر؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور اجتناب از گناه تدلیس یا تحریف سخان ائمّه؛ بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید

شمر از گودال بیرون آمد و از بخت بد            برق انگـشتر به چشم ساربان افتاده بود

ذکر مصائب رزم و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام ( قتلگاه)

شاعر : سید جعفر حیدری نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن قالب شعر : قصیده

به هم زد لشکری را گرچه تنها بود و بی‌یاور            ولی داغ دل ایـتام امـانش را بـرید آخر

برادر می‌رسد گودال و خواهر می‌رود از حال            چه می‌گویم زبانم لال، شاید بشنود مادر


جدا افتاده‌اند اما یکی هـستند، می‌بیـنی؟            دمی غافل نمی‌مانند ز احوالات یکدیگر

به جان ذره‌هـای کـائـنات افـتاده آشوبی            نمی‌میرد چرا شاعر، نمی‌خکشد چرا جوهر؟

حسین افتاده و دارد خودش جان می‌دهد کم کم            چه اصراری ست اینگونه بتازد بر تنش لشکر؟

پدر انگشترش را در رکوعش داده بود؛ آری            پسر در سجده هم انگشت می‌بخشد هم انگشتر

یکی دنبال پیراهن، یکی سوی کلاخودش            یکی با دست لرزان آمده در جستجوی سر

نه عیبی دارد آن دِشنه، نه جانی دارد این تشنه            ولی از مادرش زهرا خجالت می‌کشد خنجر

دوان برگشت سمت خیمه‌ها خواهر سراسیمه            که می‌آیند سوی خیمه‌هایش قوم غارتگر

فراری می‌دهد ایتام را در غربت صحرا            مبادا گُر بگیرد چادری، سوزد دل دختر

چه با زحمت خودش را می‌رساند باز تا گودال            چه بی صبرانه می‌آید به بالای سرش خواهر

نمی‌دانم چه شد اما زمین افتاد با صورت            نمی‌دانم چه دید اما نکرد این صحنه را باور

که این سو تیر ماند و نیزه ماند و پیکری صدچاک            که در آنسو نماند از خیمه‌ها جز خاک و خاکستر

ستون آسمان‌ها را تکان داد آه آن محزون            که یا جداه در خون نور چشم خویش را بنگر

منم زینب، بگو این دم چه سازم بین نامحرم؟            کجا دیدی در این عالم، کسی از من پریشان تر؟

کجا رفت آن محبت‌ها، کجا شد جای آن بوسه؟            که حتی نقطه‌ای سالم نمی‌یابم در این پیکر

به خود لرزید عرش آنجا که زینب ناله زد یا رب            برای چون تو معبودی چه قربانی از این بهتر؟

کسی که پاسخ هل من معینش را نداد امروز            نمی‌دانم چه پاسخ می‌دهد فردا به پیغمبر

سری اینک شکستند و سری بالای نی بستند            زمین غوغا، زمان غوغا، جهان غوغاست سرتاسر

زمان از دست رفت و سرخ شد خورشید عاشورا            مهـیای سفـر هستم ولی بی‌قـاسم و اکبر

لگد روزی به در خورد و به پیکر می‌خورد امروز            بماند اهل دنیا را جهانی بی‌در و پیکـر

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و همچنین عدم رعایت توصیه‌های علما و مراجع تغییر داده شد، در بحث غارت معجرها دو نکته مهم باید مورد توجه قرار بگیرد ۱ـ موضوع غارت معجر بر فرض بر اینکه صورت گرفته باشد با آنچه متاسفانه بصورت عام در اشعار آورده می‌شود بسیار متفاوت است، لازم است بدانیم در عرب آن زمان قسمتی از حجاب زنان (معجر)، پارچه‌ای بوده که در مقابل صورت قرار می‌گرفته و این جزء حجاب بوده است؛ همچنان‌که هم اکنون نیز در عراق، عربستان و بسیاری از کشورهای اسلامی این‌گونه حجاب دارند، از این‌رو حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در خطبه‌اشان در مجلس یزید فرمودند: وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ؛ دختران سول خدا را با صورت باز، شهر به شهر در معرض دید مردم قرار دادی! لذا آنچه در غارت معجرها مطرح است حذف این روبند صورت‌ها بوده است نه اینکه نعوذ بالله اهل بیت کشف حجاب شده‌اند همچنان که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها هم بر همین موضوع اشاره می‌کنند که خود این نیز مصیبت بسیار بزرگ و دردناکی است ۲ـ گفتن و یادآوری غارت معجرها حتی در حد همان روبند صورت شایسته و سزوار اهل بیت نیست!!!  آیا اگر خود ما روزی ناموسمان به هر دلیلی همچون باد و... برای لحظاتی نتوانند حجاب خود را حفظ کنند آیا دوست داریم که یکسره به ما متذکر شوند که در فلان روز چادر خواهر، مادر و یا همسرمان را باد برده و ....  آیا ما از تکرار این حرف ناراحت نمی‌شویم؟؟ پس به هیچ وجه شایسته نیست این فاجعۀ تلخ را حتی بر فرض صحت آن بازگو و تکرار کنیم!!!

فراری می‌دهد ایتام را در غربت صحرا            مبادا گُر بگیرد چادری، غارت شود معجر

ذکر مصائب رزم و شهادت سیدالشهدا علیه‌السلام ( قتلگاه)

شاعر : محسن زعفرانیه نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

شمـشـیر می‌زنی و سپـاهی برابرت            طـوفـان شده به بـرقِ نگـاهِ دلاورت

چـندین هزار نامه نوشتـند و عاقـبت            نـا مـردمـانِ کوفه نـبـودنـد یـاورت!


نـامِ حـسـین وردِ زبـان‌هـایـشان ولی            در قلبِ کورِ خویش، نکردند باورت

در ازدحـام نـیـزه و بـاران سنگ‌هـا            صد زخم اضافه شد به جراحاتِ پیکرت

انگار که گلویِ پُر از لَختِه‌های خون            بدجـور بـسته راهِ نـفـس‌هایِ آخَـرَت

خوردی زمین، به وقتِ هجومِ حرامیان            در پیش چشم‌های پُر از اشکِ خواهرت

زینب، دوباره زینبِ سابق نمی‌شود!            تا اینکه دید، پیکرِ در خون شناورت

بی‌تــابـی رقــیـه امــانـش نـمـی‌دهـد            وقتی که می‌رود به سَرِ نیزه‌ها، سَرَت

: امتیاز

زبانحال سیدالشهدا علیه‌السلام در وداع با حضرت زینب سلام الله علیها

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

بعدِ من ای خواهرِ خسته شجاعت پیشه کن            تا نفس داری ز دشمن‌ها برائت پیشه کن

صبر کن اصلاً نرنجی ای صبورِ اهل بیت            بعدِ سالارِ شهـیدان تو ولایت پیشه کن


 

کـودکـانِ من هـمه آوارۀ صحـرا شوند            یاری این کودکان در بینِ غارت پیشه کن

کـوفـیـانِ بی‌حـیـا اهلِ مـروّت نـیـسـتند            پس شکیبایی به هنگامِ جسارت پیشه کن

شهر کوفه خطبه‌ای می‌خواهد از تو بی ریا            مثلِ حیدر در کلامِ خود بلاغت پیشه کن

از خدا یاری طلب آگاه سازی اهلِ گِل            تکّه تکّه در سخن‌هایت هدایت پیشه کن

حجّتِ روی زمین باشد علی ابن الحسین            در غیابِ او به این مردم امامت پیشه کن

شام را تخریب کن بر هم بزن بزمِ یزید            از تو دارم خواهشی تنها صلابت پیشه کن

اربعین که آمدی اندوهگین ضجه بزن            در کنارِ قبرِ من قصد زیارت پیشه کن

: امتیاز

زبانحال حضرت زینب سلام الله علیها در وداع با سیدالشهدا علیه‌السلام

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

خوابِ سنگین دیده است دنیا برایِ ما دو تا            لرزشی افتاده گـویا در صدایِ ما دو تا

از زمـانی که به دنـیا آمدم عـاشق شدم            آفـریـده شد جهـان اصلاً برایِ ما دو تا


اندکی آهـسته‌تر آقـایِ مظلـومان حسین            عالمی محـوِ وداع و در هوایِ ما دو تا

حرفِ رفتن را نزن قربانِ صحبت کردنت            گرچه که افلاکیان هستند فدایِ ما دو تا

یـادگـاری دارم از مـادر برایت پـیرهن            خاطراتی زنده شد در ذهن‌هایِ ما دو تا

بی کفن می‌مانی ای سروِ رشیدم رویِ خاک            می‌رود غارت عزیز دلِ رِدایِ ما دو تا

لحظه‌هایِ سخت و جانفرسا شده کو مادرم            یک نگـاهِ فـاطـمـه باشـد دوایِ ما دو تا

می‌روی من پرچمت را می‌برم بالا حسین            هست این وادی یقـیـناً کربلایِ ما دو تا

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن داستان بوسیدن گلوی سیدالشهدا توسط حضرت زینب و ... حذف شد! این قصه برای اولین بار در قرن چهادرهم در کتاب تذکرة الشهداء حبیب الله کاشانی بدون هیچ سندی جعل شده است، محققین و علمل کتاب تذکرة الشهدا را به دلیل ذکر مطالب نامستند جزء کتب تحریفی معرفی کرده اند

صبر کن تا بوسه‌ای برگیرم از زیرِ گلو            امر امرِ مادر است خیرالنسایِ ما دو تا